Χαρακτηριστικά της Νόσου Alzheimer

Η νόσος του Alzheimer αποτελεί μια χρόνια και προοδευτική νευροεκφυλιστική πάθηση του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος, που χαρακτηρίζεται από καταστροφή των κυττάρων και των νευραξόνων του εγκεφάλου. Η νόσος του Alzheimer οδηγεί σε σταδιακή απώλεια μνήμης και άλλων γνωσιακών ικανοτήτων, αλλαγή της συμπεριφοράς και αποτελεί την πιο συχνή αιτία άνοιας. Τα συχνότερα συμπτώματα είναι:

• Απώλεια μνήμης και δυσκολία συγκέντρωσης
• Δυσκολία στην επίλυση προβλημάτων, την οργάνωση και τη λήψη αποφάσεων
• Σύγχυση με την ώρα ή το μέρος
• Προβλήματα με τις λέξεις στον γραπτό ή προφορικό λόγο
• Αλλαγές στην διάθεση και την προσωπικότητα
• Κατάθλιψη

Στα αρχικά στάδια το άτομο μπορεί να δυσκολεύεται να συμμετέχει σε συζητήσεις με περισσότερα από 1 άτομα, να ξεχνάει λέξεις, ή να χαθεί σε μέρη που του είναι γνωστά. Όσο η νόσος εξελίσσεται τα προβλήματα αυτά γίνονται εντονότερα, και επηρεάζουν την καθημερινή ζωή του ατόμου, όπως την προσωπική φροντίδα, ώστε στο τελικό στάδιο να υπάρχει δυσκολία ομιλίας, κίνησης και κατάποσης.

Αναφορικά με την επιδημιολογία της νόσου, 1 στους 9 Αμερικανούς έχει νόσο Alzheimer, και επιπλέον αυτή συνιστά την 6η κυρίαρχη αιτία θανάτου στις ΗΠΑ.

Παράγοντες που οδηγούν στη Νόσο Alzheimer

Η νόσος του Alzheimer είναι πολυπαραγοντική. Οι πιο κοινοί παράγοντες κινδύνου είναι:

• Η αυξημένη ηλικία – Η πλειονότητα των ατόμων που διαγιγνώσκονται είναι άνω τω 65, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι νεότερα άτομα δεν εμφανίζουν τη νόσο, αν και σε πολύ σπανιότερο βαθμό.
• Το οικογενειακό ιστορικό – Τα άτομα που έχουν ένα γονιό, αδερφό ή αδερφή είναι πιθανότερο να εμφανίσουν και αυτοί τη νόσο.
• Κάπνισμα
• Παχυσαρκία
• Υψηλή χοληστερόλη
• Υπέρταση

Επειδή προς το παρόν δεν υπάρχει αποτελεσματική θεραπευτική αγωγή για την αντιμετώπιση της νόσου, αλλά μόνο για την καθυστέρηση των συμπτωμάτων, ο ρόλος της πρόληψης είναι υψίστης σημασίας. Όλο και περισσότερα είναι τα επιδημιολογικά δεδομένα που αναδεικνύουν τη συσχέτιση μεταξύ του κινδύνου εμφάνισης ΝΑ και της διατροφής.

Διατροφικές συστάσεις πρόληψης

Φαίνεται ότι οι διατροφικές συνήθειες που ωφελούν την λειτουργία της καρδιάς, δηλαδή μια διατροφή χαμηλή σε κορεσμένα λίπη, και πλούσια σε φρούτα και λαχανικά μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Alzheimer. Το ιδανικό διατροφικό πρότυπο αποτελεί η υιοθέτηση της Μεσογειακής Διατροφής, η οποία είναι πλούσια σε θρεπτικά συστατικά όπως βιταμίνη Ε, καροτενοειδή, φλαβονοειδή, βιταμίνη Β12 και ω – 3 λιπαρά οξέα.
Τα χαρακτηριστικά που έχει φανεί ότι παρουσιάζουν προστασία από τη γνωσιακή έκπτωση είναι:

• Κατανάλωση ψαριού > 1 φορά/εβδομάδα – Περιέχουν ω – 3 λιπαρά οξέα και δοκοσαενοϊκό οξύ που εμφανίζουν αντιοξειδωτική και αντιφλεγμονώδη δράση
• Καθημερινή κατανάλωση φρούτων και λαχανικών – Περιέχουν πληθώρα βιταμινών, ιχνοστοιχείων και αντιοξειδωτικών συστατικών. Η κατανάλωσή τους από τα τρόφιμα παρουσιάζει μεγαλύτερες προληπτικές ιδιότητες σε σύγκριση με την πρόσληψη από διατροφικά συμπληρώματα.
• Κατανάλωση πράσινων φυλλωδών λαχανικών, εσπεριδοειδών και δημητριακών ολικής άλεσης – Αποτελούν πλούσιες πηγές φυλλικού οξέος που μειώνει τα επίπεδα ομοκυστεΐνης στο αίμα. Η ομοκυστεΐνη έχει συσχετιστεί με κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών νοσημάτων και καταστροφή των νευρώνων.
• Επιπλέον, ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η μέτρια κατανάλωση καφέ μπορεί να μειώσει τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου Alzheimer

Βιβλιογραφία

1. Βοήθεια για τους περιθάλποντες ατόμων με άνοια, Πανελλήνια Ομοσπονδία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών, 2015 http://www.alzheimer-hellas.gr/upload/ADI-Booklet-Help-for-caregivers-EL.pdf
2. Alzheimer’s Association, 2014 Alzheimer’s Disease Facts and Figures, Alzheimer’s & Dementia, Volume 10, Issue 2
3. Cole, C. “Prevention of Alzheimer’s disease: The roles of nutrition and primary care.” The Nurse Practitioner, 15;40(5):30-5 2015.